top of page

Beethoven

​

  De set vioolsonates van Beethoven is ongetwijfeld een van de meest uitgevoerde en populaire sets in het repertoire voor viool en piano. De set bevat 10 sonates waarvan de eerste negen binnen 6 jaar (1797-1803) werden geschreven en de laatste sonate, op.96 in 1812.

Als je deze werken goed bekijkt, zie je een enorme ontwikkeling in compositiestijl, inventiviteit tussen bewegingen en het gebruik van instrumenten. De vioolsonates van de 18e eeuw waren vooral 'pianosonates met begeleiding van de viool' maar Beethoven bracht daar verandering in met de climax in de 9e sonate, op.47, algemeen bekend onder de naam 'Kreutzer'-sonate.

De componisten uit de klassieke periode wisten meestal meerdere instrumenten te bespelen. Mozart wist naast zijn hoofdinstrument viool (en altviool) te spelen; de fortepiano. Haydn had onder meer een opleiding in viool en klavecimbel en Beethoven werd, hoewel niet als een fatsoenlijke speler beschouwd, zowel viool als piano getraind en speelde als orkestlid in twee orkesten om zijn broers financieel te ondersteunen. Dit maakte het voor die componisten mogelijk om composities te schrijven met een volledig begrip van de instrumenten. Dat zie je niet alleen in de kwaliteit maar ook in de kwantiteit van de sonates die werden geschreven, 36 piano-vioolsonates van Mozart en 10 van Beethoven.

​

  Beethoven houdt in het algemeen vast aan de klassieke traditie om de stukken in majeur te houden. Er zijn twee uitzonderingen; de Sonate no.4, op.23 in a klein en de Sonate in c-mineur op.30 no.2. Ook zijn de melodische figuren vaak erg klassiek opgebouwd in de zin dat ze de structuur van 4+4 maten hebben; het maken van de 8 maten frase.

  Beethoven ging vaak in première en speelde deze stukken zelf met bevriende violisten.

​

Ook al zijn deze sonates, behalve zijn tiende sonate, in de tweede en zogenaamde 'Heroïsche' periode geschreven, toch is duidelijk de ontwikkeling te zien naar de stijl die later zo duidelijk zou worden in zijn werk. De off-beat Sforzandi, die zo'n gevoel van verandering in maat geeft, de grote crescendo's met plotselinge veranderingen in zeer pianofrases, de grote verschillen in karakters tussen de frases en secties, je kunt het allemaal zien in zijn viool-pianosonates. Het is Beethoven op zijn best, zoals bijvoorbeeld in zijn strijkkwartetten.

bottom of page